Een deel van de boeren in Nederland schreeuwt moord en brand, deze maal tegen het 'stikstofbeleid'. De argumenten die worden aangevoerd zijn weinig meer dan demagogische kreten ('zonder boeren geen eten') en doorgeslagen overdrijvingen ('moord op de boerenstand'), ingegeven door kortzichtig eigenbelang. Inmiddels is een soort van vredesbesprekingen nodig. De wat extremere boerenorganisaties hadden zich hiervoor al bij voorbaat afgemeld, vandaag liet ook de traditionele organisatie LTO weten niet te willen praten met gespreksleider of bemiddelaar Johan Remkes.
Dat is niet handig van LTO, om het zacht uit te drukken. Beter gezegd: het is een extreme nederlagenstrategie om nu nog te proberen het doel van het stikstofbeleid ter discussie te stellen. Er is immers een parlementaire meerderheid vóór dat beleid, daarbij gesteund door nationale en Europese wetgeving. En de ministers die hierover gaan, tonen nu eens geen slappe knieën.
LTO grijpt hiermee naar een patroon van belangenbehartiging dat al tientallen jaren wordt gevolgd. Dat patroon is iedere keer hetzelfde: eerst de kop in zand, daarna de hakken in het zand. De afwerende strategie is: eerst ontkennen dat er een probleem is, via het verwijt dat plannen ofwel te vaag zijn ofwel juist te dictatoriaal, via diverse soorten technisch oponthoud, tot aan 'er is geen draagvlak voor'.
Hieronder het script dat LTO decennia lang volgde als verdedigingslinies van boeren:
Is er een probleem? Ach welnee man, niks aan de hand. (en je bent trouwens zelf een probleem)
Probleem? Hoezo? Waar blijkt dat dan uit?
Ah, die cijfers kloppen helemaal niet! Dat zijn politieke cijfers.
Kijk, we hebben het zelf onderzocht en nagerekend. Geen probleem. Sterker nog: wij verminderen het probleem.
Laten we dan een studie opzetten.
Ach, wat een fluttige uitkomst... Die studie is heel partijdig. Je moet het veel breder trekken.
Hm, inderdaad gaat niet alles goed in de agrarische wereld, maar bij andere sectoren is het veel erger. Laten die eerst eens wat doen!
Moeten wij nu opeens veranderen? Jarenlang heeft de overheid tegen ons gezegd welke kant we op moesten, en nu is dat opeens niet meer goed? Waar zijn ze nou mee bezig?
Die plannen voor oplossing van 'het probleem' slaan helemaal nergens op. Dat gaat niet werken. Kijk nou eens wat we allemaal al hebben gedaan en welke investeringen we gaan doen.
Ah man, die plannen zijn veel te vaag. Wat moeten we daar nou mee?
En nu dus nieuwe plannen - die zijn veel te betuttelend. Dit is een dictatuur! Laat het aan de sector zelf over.
We willen best meedoen met proeven voor een andere bedrijfsvoering. Mits de overheid dat medefinancieert. Dan weten we over een paar jaar of dat gaat werken.
O jee, komt de politiek ons overvallen met plannen dat het nu opeens snel-snel moet. Weet je wel wat je daarmee kapot maakt? Het hele platteland gaat er zo aan.
We moeten sámen het gesprek aangaan over doelen, tijdpad en middelen.
O, we willen heus wel overleggen, maar dan moet er wel naar ons worden geluisterd, anders heeft het geen zin.
We kunnen wel overleggen, maar voor deze plannen is absoluut geen draagvlak. Dit gaat niet werken.
Langer overleggen heeft geen zin - er wordt toch niet naar ons geluisterd.
(tot zo ver de bekende strategie van LTO - hierna nemen boerenclubs met minder scrupules het over)
We worden niet gehoord. Zo wordt de hele boerenstand gecriminaliseerd. We zijn kennelijk tweederangs burgers.
Zo kan het niet langer! We moeten in actie komen!
Als de overheid niet naar ons luistert, moet die maar voelen. We moeten wel.
Als de overheid de boerenstand wil vermoorden, vernielen wij de samenleving. We moeten wel.
Tot zover de verdedigingslinies van boeren, die gestaag uitmondden in aanvalsgolven.