Bonen en erwten zijn bijzonder: je kunt ze eten als groente, gebruiken in plaats van aardappelen, of als vleesvervanger. Maar het meest bijzonder is . . . dat ze zo gewoon zijn. Zelfs zó gewoon dat bijna niemand ze echt waardeert. Ten onrechte!
Bonen, erwten en linzen groeien in peulen. En heten daarom peulvruchten. Ze zijn er in veel soorten: bruine bonen, witte bonen, groene erwten, spliterwten, tuinbonen, capucijners, linzen in verschillende kleuren, vormen en groottes, kikkererwten, kidneybeans, cannellinebonen en nog veel meer weinig bekende soorten. Snijbonen en sperziebonen zijn ook peulvruchten, maar die eten we met peul en al - net als natuurlijk de peultjes.
Alles tegelijk
Peulvruchten zijn 'de schlemielen van de keuken', vindt de Bruinenbonenbende. Want ze zijn geen groente en ze zijn geen vlees. En eigenlijk ook geen aardappelen. Deze fanclubsite bedoelt het natuurlijk precies andersom: peulvruchten zijn alles tegelijk.
Een belangrijke reden waarom er zo weinig waardering is voor bonen en erwten is dat ze zo goedkoop zijn. En dat kan omdat ze zo makkelijk groeien, grootschalig machinaal zijn te oogsten, en in gedroogde vorm probleemloos zijn te bewaren. Bovendien is hun milieu-impact laag.
Groente of vlees erbij
Peulvruchten kun je het beste zien als alternatief voor aardappels, vindt de Bruinenbonenbende. Dus eet bijvoorbeeld niet capucijners met aardappelen. Maar doe er wat groente bij. En eventueel wat vlees. Veel hoeft dat niet te zijn, want bonen en erwten bevatten vrij veel eiwit.
Het Voedingscentrum kijkt er iets anders tegenaan, en ziet peulvruchten vooral als groente, en daarnaast als vleesvervangers. Het gezegde 'honger maakt rauwe bonen zoet' gaat volgens het Voedingscentrum niet op, omdat rauwe bonen een gifstof bevatten.
Bijzondere bonen
Een buitengewoon voedzame en veelzijdige soort is de sojaboon. Een bijzonder type is ook de pinda: een boon die boven de grond ontstaat en dan snel de grond ingroeit om te rijpen. Pas na 'branden' is die te eten.
Ruim zeventig soorten bonen, met een korte omschrijven in een foto, is te vinden op dekooktips.