Soja is een heel bijzonder gewas. De bonen bevatten erg veel eiwit en vet, en er zijn enorm veel basis-voedingsmiddelen van te maken: olie, meel en 'kaas'. Het afval dat resteert, is bovendien heel geschikt als veevoer. De boon wordt ook gebruik om autobrandstof ('biodiesel') van te maken.
Even wat feitjes over deze 'wonderboon'. De productie wereldwijd bedraagt circa 200 miljoen ton, ofwel bijna dertig kilo per persoon. De verbouw ervan leidt, vooral in Argentinië en Brazilië, soms tot verwoesting van tropisch regenwoud. Steeds meer soja is genetische gemanipuleerd, maar die komt in Europa niet of nauwelijks terecht in voedingsmiddelen.
Olie
Sojaolie is de meest gebruike plantaardige olie ter wereld. Het wordt verwerkt in vele honderden voedingsmiddelen, maar ook in bijvoorbeeld cosmetica en verf.
Melk
Sojamelk wordt gewonnen uit bonen die gekookt en gepureerd zijn. Deze drank, die van zichzelf wat bitter smaakt, kan dienen als alternatief voor mensen met een koemelkallergie.
Tofu, tahoe, tempe
Dit zijn verschillende soorten 'sojakaas'. Ze hebben weinig smaak, maar zijn na marineren goed bruikbaar als vleesvervanger. Tofu en tahoe zijn twee namen voor hetzelfde product: een soort kaas gemaakt van sojamelk. Tempe is gemaakt van kapotgekookte bonen die, net als Franse kaasjes, een schimmelbehandeling ondergaan.
Meel
Sojameel kent net zulke toepassingen als de vele andere soorten meel. Het bevat, in tegenstelling tot bijvoorbeeld tarwe, geen gluten – wat een voordeel is voor mensen die daar niet tegen kunnen. In sojameel zit wel veel ander eiwit, en relatief weinig koolhydraten.