Technieken als koken of bakken en koelen of vriezen, maar ook slimme verpakkingen. strekken de mensheid tot enorme voordelen. Ze dragen bij aan voedselzekerheid, gezondheid, smaak en gemak. Tegelijk kan techniek ook doorslaan: het wordt steeds duidelijker dat sterk bewerkt voedsel, waar vrijwel niets meer van de natuurlijke staat in is te herkennen, ronduit ongezond is.
Sterk bewerkt
Wat is eigenlijk 'sterk bewerkt?' Dat is ongeveer 'hoe verder weg het van de natuurlijk staat, hoe sterker bewerkt'. Sap van een uitgeperste sinaasappel bijvoorbeeld herken je direct als bijna puur natuur. Maar 'vruchtensap' dat in een grote fabriek uit vrachtwagens vol fruit is geperst, gesteriliseerd, licht verhit, gezuiverd, verrijkt met smaakjes, ingedikt, gekoeld of ingevroren, getransporteerd, verhit, weer aangelengd met water en gekoeld verpakt is geweest - tja.
Gemakkelijk te veel
Direct ongezond is sterk bewerkt voedsel vaak niet eens. Het wordt al gauw ongezond als je het vaak eet, al was het maar omdat er doorgaans weinig vitaminen en andere goede voedingsstoffen in zitten, maar wel calorieën. Het ongezonde zit hem er vooral in dat je er elke keer opnieuw makkelijk te veel van eet.
Twee pondjes in een week
Dat werd onlangs nog eens aangetoond door professor Kevin Hall, sr. onderzoeker aan het Nationale Instituut voor diabetes en spijsverterings- en nierziektes in Bethesda, nabij Washington. Onder gecontroleerde omstandigheden lieten ze een groep vrij stevige personen vrijelijk eten van sterk bewerkt voedsel, terwijl een vergelijkbare groep juist gezond voedsel kreeg. De proef duurde maar twee weken. In die korte tijd kwamen de leden van de bewerkvoedsel-groep een kilootje aan, in de andere groep werden ze ruim een kilo lichter.
Vettaks
"Hier is het bewijs dat ultrabewerkt eten dik maakt. Niet doordat het meer suiker, koolhydraten of vet, en minder vezel bevat, maar vermoedelijk doordat je er minder op hoeft te kauwen en de smaak, geur, vorm en verpakking zo slim zijn uitgekiend", reageerde de Nederlandse oud-professor Martijn Katan begin 2019, die eraan toevoegde: "Tijd voor een dikmaakbelasting!" Dat heet doorgaans: vettaks.
High tech
hAardbeien zijn het lekkerst als je ze perfect rijp zelf van de plant plukt en direct opeet. Omdat dat lang niet altijd lukt, verkopen groentenman en supermarkt ze ook per doosje, meestal afkomstig van heel grote kwekerijen. En 's winters uit Spanje. Dankzij de techniek van ledverlichting met uitgekiende kleuren en productie in meerdere lagen gestapelde teeltgoten denken Nederlandse aardbeientelers de 'zomerkoninkjes' nu ook het hele jaar door te kunnen leveren.
Eigen kweek
Wie prijs stelt op letterlijk plukverse groente of kruide, kan proberen ze zelf thuis te kweken. Supermarkten leveren al langer drie soorten slaplanten op een kluit die thuis lekker doorgroeien. Nog leuker is het om zelf je groenten of kruiden op te kweken en te bemesten met de poep van je vissen in een kom. Dat kan binnen een compleet micro-ecosysteempje, waarbij welbewust gekozen bacteriën de vissenpoep omzetten in bruikbare plantenmest. Aquaponics heet deze techniek.
Of hou het simpel: koop in het vorjaar een mooie aardbeienplant in een pot. Hang die bij voorkeur op, zodat het niet pissebedden en andere kruipende insecten zijn die de sappige vruchten voor je neus wegvreten.