Waarom zijn mensen met een lage opleiding en weinig geld veel vaker ongezond of ziekelijk dan hoogopgeleide, rijke mensen? Goede voeding is daarbij heel belangrijk, maar veel andere zaken spelen ook een rol. Slechte woningen bijvoorbeeld, en stress door werkloosheid of onzeker werk, schulden, vuile lucht door fabrieken of verkeer, een gevoel niet mee te tellen. Daarom moeten ál die zaken verbeteren, vindt de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS).
Ingrijpen
Dit advies van de RVS, van begin april 2021, betekent een radicale breuk met het huidige volksgezondheidsbeleid. Tot nu toe werk ongezondheid vooral geweten aan de mensen zelf ('dan moeten ze meer gezonder eten en meer bewegen'). 'Maar heel veel andere zaken spelen ook een rol, en daar kunnen mensen zelf vaak niks aan doen', vindt Jet Bussemaker, voorzitter van de RVS. Daarom moet de overheid ingrijpen, niet langs de kant blijven toekijken en veel geld investeren.
Suikertaks
De RVS noemt onder meer schuldhulpverlening, het opknappen of nieuw bouwen van woningen en buitenruimte, meer sportfaciliteiten, maar ook het invoeren van een suikertaks, een verbod op reclame voor ongezonde voeding en meer mogelijkheden voor gemeenten om bijvoorbeeld snackbars in de buurt van scholen te verbieden. Dit laatste breekt met het decennialang gevoerde (neo-)liberale beleid volgens welke de overheid de keuzevrijheid van consumenten niet mag beperken.
Maatschappelijke schade
Maar de maatschappelijke schade die we nu oplopen is zo enorm, kun je dan nog wel van echte keuzen spreken, zo merkt Bussemaker op. Laagopgeleide Nederlanders gaan momenteel zes jaar eerder dood dan hoogopgeleiden en leven liefst vijftien jaar minder in goede gezondheid. Die verschillen in levensvreugde dreigen alleen maar groter te worden.
- Lees ook het artikel hierover op de website van de RVS.
- Of download het gehele rapport 'Een eerlijke kans op gezond leven'.